Không chỉ phổ biến ở nước mình, khi nhắc đến trà atiso, rất nhiều người nước ngoài luôn đi kèm với cái tên thân thương – “Việt Nam”. Vì sao thức trà này lại được mọi người ưa chuộng đến vậy? Vì sao cái tên Việt Nam lại được nhắc đến như là biểu tượng của cây atiso? Hãy cùng Hiên Cúc Vàng đi dạo vườn trà, chầm chậm giữa những ngày chói chang này, tìm hiểu về trà atiso.
Trà atiso là gì?
Trà atiso (chè atiso) trong tiếng Anh được gọi là artichoke tea, được làm từ loài cây cùng tên. Trà được làm từ hoa, lá và cả thân của cây.
Atiso được gọi dưới cái tên khoa học là Cynara scolymus, thuộc họ hoa Hướng Dương. Đây là loại cây thấp, lá và thân có lông màu trắng, to và dài. Atiso đã xuất hiện từ lâu, có nguồn gốc từ Nam Âu, Bắc Phi và quần đảo Canary. Người Ai Cập cổ đại, người Hy Lạp và người La Mã đã sử dụng nó để hỗ trợ tiêu hóa. Theo thời gian, atiso đã trở thành thức uống toàn cầu và thường được sử dụng để làm trà thảo mộc, đặc biệt nổi tiếng ở Việt Nam.

Các loại trà atiso
Trà atiso đỏ
Atiso đỏ là hoa của cây bụp giấm, có tên khoa học là Hibiscus sabdariffa. Cây thuộc họ Cẩm Quỳ (Malvaceae) bắt nguồn ở Tây Phi và được người dân nơi đây trồng lấy lá và đài hoa như một loại rau chua. Tuổi thọ của cây khoảng một năm, có màu tím nhạt. Cây này nổi tiếng vì hoa đẹp, thường để làm cảnh.
Cây bụp giấm hoàn toàn không có họ hàng gì với cây atiso nên ta phải chú ý để tránh nhầm lẫn trong quá trình mua bán. Công dụng của trà atiso đỏ do vậy cũng khác với công dụng ta sẽ bàn đến ở phần sau bài viết.
Atiso trắng
Theo như Hiên Cúc Vàng tìm hiểu, trên thị trường gần như không có loại atiso này. Mọi người thường nhầm lẫn là vì trên thân và lá của cây atiso có phủ một lớp màu trắng. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là một lý do mà Hiên Cúc Vàng tìm thấy. Vậy nên, nếu bạn tìm thấy được những thông tin rõ ràng hơn thì đừng ngại chia sẻ với cộng đồng yêu trà của Hiên Cúc Vàng.
Trà atiso xanh
Sở dĩ có tên gọi này là vì người ta sợ nhầm lẫn với một tên gọi khác “trà atiso đỏ” – một loại không thuộc atiso như Hiên Cúc Vàng vừa chia sẻ ở mục trên. Vậy nên để mua đúng loại trà cây atiso mà mình mong muốn, bạn đừng bỏ lỡ bất cứ thông tin nào trong bài viết nhé.
Trà atiso nguyên chất
Đây là loại trà đơn thuần được hãm từ atiso mà không thêm đường hay bất cứ phụ gia gì cả. Người uống muốn thưởng thức trọn vẹn hương vị mà trà mang lại. Trà nguyên chất có thể nấu từ atiso tươi hoặc khô đều được.
Trà atiso dạng ống
Thức trà này còn được sử dụng dưới dạng lỏng rất tiện lợi và tiết kiệm thời gian. Phần lớn, dưới dạng ống này, ta có ba cách sử dụng chính như: uống trực tiếp, pha vào nước hoặc pha vào rượu. Mỗi ngày, người sử dụng được khuyên dùng từ 1 đến 2 lần và mỗi lần từ 1 – 2 ống. Nếu dùng để giải rượu thì cần tới 2 – 3 ống.
Trà atiso túi lọc
Bởi nhiều tác dụng tuyệt vời, nên để bảo quản lâu, người ta thường làm trà túi lọc. Dù qua nhiều bước như sơ chế, làm sạch, cắt nhỏ và phơi khô, nhưng cùng với kỹ thuật hiện đại, trà túi lọc atiso vẫn giữ được những thành phần vốn có, có hiệu quả tốt đối với sức khỏe con người.
Dù vậy, công dụng trà atiso túi lọc được cho là không nhiều như trà nguyên chất.
Trà atiso hòa tan
Về cơ bản, cách đóng gói này khá giống trà túi lọc, ở chỗ thời gian chuẩn bị nhanh hơn, không cần nấu kỳ công như những loại trà trước. Bạn chỉ cần chuẩn bị sẵn ra ly rồi cho nước vào là đã có một ly trà chuẩn vị atiso rồi.
Công dụng trà atiso hòa tan dù vẫn được đảm bảo, nhưng vẫn không thể sánh bằng dạng nguyên chất.
Trà atiso dạng cao
Cao atiso được sản xuất, chế biến kỳ công và khó nấu. Những bông hoa atiso đẹp nhất, tươi nhất sẽ được hái và loại bỏ tạp chất. Sau quá trình trích hơi nước, lọc và tách muối, người ta sẽ bổ sung các thảo dược vào để cân bằng dinh dưỡng rồi cô đặc. Cao atiso đạt chuẩn sẽ có màu đen rất đẹp, có độ dẻo và mùi hương đặc trưng của cây atiso. Do vậy, giá thành của cao atiso cũng nhỉnh hơn so với các loại trà atiso khác.

Trà atiso khô
Trà khô mua về nếu muốn nấu luôn bạn cần sửa sạch qua nước lạnh. Sau đó, bạn cho atiso vào nồi, thêm nước đun lửa nhỏ khoảng 15 phút để các tinh chất trong atiso ra hết. Bạn nên sử dụng ngay trong 24 giờ để đảm bảo chất lượng. Công dụng của trà atiso khô khi để qua đêm cũng sẽ không còn như ban đầu.
Trà atiso tươi
Với những bông atiso tươi, bạn nên thêm chút lá dứa để tròn hương vị. Những bông tươi thường sẽ khá lâu chín nên bạn cần kiên nhẫn trong bước này, chờ khoảng từ 1 tiếng đến 1,5 tiếng. Tùy khẩu vị, bạn cho thêm đường phèn rồi đun sôi tiếp lần nữa là xong.
Có thể nói, công dụng của trà atiso tươi vẫn giữ được trọn vẹn sau quá trình pha chế.
Trà rễ atiso
Hầu hết tất cả những bộ phận trên cây atiso đều có thể dùng được, kể cả rễ. Rễ cây sau khi được thu hoạch, làm sạch sẽ được cắt lát, phơi khô. Thành quả cuối cùng sẽ có màu trắng. Nhiều người dùng trà rễ atiso như một cách để cải thiện và tăng cường khả năng tư duy, làm việc của bộ não. Đồng thời, công dụng của trà rễ atiso cũng bao gồm cả việc tăng sức đề kháng và làm chậm quá trình lão hóa.
Công dụng của trà atiso
Lợi ích của trà làm từ atiso được liệt kê rất nhiều trên các trang mạng. Tuy nhiên, không phải tất cả thông tin đều chính xác.
Trà atiso giúp dễ ngủ?
Có rất nhiều tranh cãi về việc uống trà atiso có gây mất ngủ không, vì vậy Hiên Cúc Vàng khuyên bạn không nên uống trước khi ngủ, vào buổi tối quá muộn. Thời điểm vàng để thưởng thức trà làm từ atiso là chiều muộn hoặc sáng sớm.
Hoặc nếu đã quá chán thì hãy đổi sang một ly trà vải xem, chúng cũng có công dụng an thần và giúp bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn.
Trà atiso giải độc gan
Theo báo Dân Trí, những người hút thuốc, uống rượu, tăng mỡ máu có thể sử dụng atiso như một vị thuốc để giải độc cho cơ thể. Tuy nhiên, việc lạm dụng trà làm từ atiso để chữa bệnh là hoàn toàn sai lầm. Bởi lẽ việc điều trị bệnh cần rất nhiều yếu tố, trong đó, uống trà hoa atiso chỉ giúp quá trình ấy đi nhanh hơn một chút.
Trà atiso giảm cân
Trà bông atiso hoàn toàn có thể giúp bạn giảm cân. Bởi lẽ trong trà có chứa một lượng chất xơ khá lớn. Dù trải qua nhiều công đoạn phức tạp nhưng trà vẫn giữ lại được lượng chất xơ đó. Theo báo Healthline thì cứ một bông atiso tươi khoảng 128 gam chứa khoảng 7 gam chất xơ hòa tan.
Trà xanh cũng có công dụng giúp bạn giảm cân. Đây có lẽ là lựa chọn của nhiều gia đình hằng ngày.
Trà atiso giảm huyết áp
Trà atiso có thể giúp điều trị huyết áp cao và được nhiều người tin dùng. Đây là kết quả từ nghiên cứu của thư viện y học Quốc gia: “Nước ép lá atiso có tác dụng hạ huyết áp ở bệnh nhân tăng huyết áp nhẹ”. Hai nhà nghiên cứu Farshad Roghani-Dehkordi, Amir-Farhad Kamkhah cho 98 người uống trà atiso hằng ngày trong 12 tuần. Kết quả là họ điều trị được bệnh huyết áp cao. Hơn nữa trong trà atiso cũng có một lượng kali rất lớn giúp điều hòa huyết áp.

Trà atiso trị mụn
Uống trà có thành phần atiso là một cách để cung cấp vitamin C và những chất chống oxy hóa cho cơ thể. Vì thế, khi đang trong tình trạng mụn, uống trà giúp xoa dịu làn da, loại bỏ bớt độc tố và giúp loại bỏ bớt mụn.
Các bạn cũng có thể dùng trà xanh để trị mụn.
Trà atiso giải rượu
Trà atiso có thể vừa giúp bạn tránh say rượu và giải rượu. Trước khi uống rượu khoảng 30 phút, bạn có thể dùng 200ml trà này. Lượng rượu sau đó được đưa vào cơ thể sẽ nhanh chóng được giảm độc và trà sẽ giúp bảo vệ lá gan của bạn.
Trà atiso lợi sữa
Trà atiso có chứa hàm lượng chất choline cao (theo tạp chí của Trung Ương hội chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam). Chất này được truyền qua đường sữa mẹ và giúp bảo vệ bé khỏi các tật cũng như giảm ung thư vú ở mẹ.
Cách dùng trà atiso
Cách nhận biết trà atiso ngon
Trên thị trường hiện nay trôi nổi rất nhiều mặt hàng trà kém chất lượng. Hơn nữa trà atiso lại được sản xuất dưới rất nhiều dạng. Vì vậy, những người biết chọn ra những sản phẩm ngon nhất, bổ nhất phải là những người rất sành về trà.
Nếu bạn không sành về trà? Đừng lo lắng, vì Hiên Cúc Vàng sẽ tiết lộ cho bạn những đặc điểm làm nên một tách trà atiso thật ngon.
Mùi thơm là đặc trưng cơ bản nhất và dễ dàng nhận ra nhất. Trà atiso sẽ có mùi đắng nhưng vị lại rất nhẹ nhàng, thoang thoảng vào đó là mùi hương của thảo mộc. Một tách trà hoa atiso sẽ có màu nâu nhạt, nước trong, không cợn. Khi uống, mùi vị rất dễ chịu, ngọt thanh và đắng nhẹ. Quan trọng nhất, khi chọn mua trà atiso, bạn nên lựa chọn những thương hiệu uy tín, số chứng nhận an toàn thực phẩm được in trên bao bì.
Nếu bạn muốn uống những tách trà atiso tươi, thời điểm thích hợp để mua atiso là mùa xuân. Bởi đó là thời điểm atiso đẹp nhất, tươi ngon nhất. Những bông atiso có hình tròn và kích thước vừa phải, màu xanh đậm nên được lựa chọn thay vì những bông atiso có lá đã mở bung.
Trà atiso nên uống lúc nào?
Trà atiso nên uống vào mỗi buổi sáng. Bởi đây là một loại thảo dược, giúp bạn tỉnh táo và sẵn sàng cho một ngày dài. Cũng chính vì thế, bạn không nên uống atiso vào buổi tối vì rất dễ mất ngủ. Nếu quan tâm đến trà thảo dược, bạn có thể đọc thêm trong bài chia sẻ của Hiên Cúc Vàng.

Trà atiso kết hợp với gì?
Mật ong từ xưa đã nổi tiếng vì có nhiều dưỡng chất tinh túy từ thiên nhiên. Vì thế, khi kết hợp với mật ong, trà atiso không những tăng thêm vị ngọt mà còn phát huy gấp đôi lợi ích từ cả hai thức uống này mang lại.
Ngoài ra, Hiên Cúc Vàng cũng đã chia sẻ những công thức trà mật ong. Mời bạn xem và pha thử theo 4 công thức đặc biệt ấy.
Trà hoa atiso khi kết hợp với sữa cũng sẽ cho ra một thức uống được các bạn trẻ ngày nay yêu thích – “trà sữa atiso”. Không những mang lại nhiều lợi ích mà trà atiso còn trở thành món ăn ưa thích của nhiều bạn trẻ. Nếu bạn muốn pha trà sữa, hãy chắc chắn là bạn hiểu hết về loại trà này.
Trà atiso kỵ gì?
Nếu lạm dụng, trà atiso gây co thắt toàn bộ cơ trơn của đường tiêu hóa. Lạm dụng trà làm từ atiso trong thời gian dài dẫn đến đầy hơi, trướng bụng.
Bên cạnh đó, atiso còn có tính lạnh, nên những người có cơ địa “tỳ vị hư hàn” (ăn uống khó tiêu, cơ quan tiêu hóa có tính lạnh) không nên dùng.
Có nên để trà atiso qua đêm?
Trà này khi ngâm quá lâu thì nước sẽ bị nguội và mất đi hương vị ban đầu. Hơn nữa, để trà qua đêm còn khiến những chất dinh dưỡng trong trà bị thất thoát, bắt đầu bị oxy hóa, lên men và làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì thế, bạn nên uống ngay sau khi pha trà để tận hưởng những hương thơm đặc trưng nhất, giúp hấp thụ được tối đa chất dinh dưỡng trong trà.
Trà atiso uống nhiều có tốt không
Mặc dù trà atiso được ca tụng vì mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng dùng lượng lớn có thể gây áp lực lên gan. Vậy nên Hiên Cúc Vàng gợi ý:
- Nếu bạn dùng atiso tươi để nấu, bạn chỉ nên dùng từ 10 -20g một ngày. Đối với atiso khô, liều lượng ấy nên giảm xuống một nửa.
- Những sản phẩm túi lọc thì cần tuân theo hướng dẫn ngoài bao bì và chỉ nên uống 1-2 túi trong một ngày.
Trà atiso uống lạnh được không?
Trà atiso đương nhiên có thể dùng lạnh. Sau khi pha trà xong, bạn có thể thêm vài viên đá hoặc cho tủ lạnh ngăn mát để sử dụng. Dù uống lạnh hay nóng thì trà atiso vẫn giữ nguyên hương vị nên bạn không cần phải lo lắng.
Câu hỏi thường gặp về trà atiso
Mong rằng hành trình tìm hiểu về trà atiso đã đem lại cho bạn nhiều kiến thức về loại trà này. Đây là loại trà khá khó để tìm hiểu thông tin nên nếu được mong bạn hãy chia sẻ bài viết này đến những người thân hoặc bạn bè. Nếu là một người yêu trà và muốn tìm hiểu về trà, Hiên Cúc Vàng mời bạn đăng ký tham gia cộng động chia sẻ về trà của Hiên Cúc Vàng. Đây là nơi bạn có thể kết bạn, tìm hiểu và chia sẻ những kiến thức về trà mà bạn quan tâm.